سپتیک تانک

سپتیک تانک

مدت زیادی است که در کشور های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد اما در ایران شاید 10 سال است که استفاده از سپتیک تانک رایج شده و آن هم به دلیل افزایش سطح آگاهی مردم و همین طور بخش نامه هایی هست که از طرف سازمان های دولتی جهت استفاده آن صادر شده است .

حال که دانستید سپتیک تانک چیست حال باید نحوه استفاده از آنرا یاد بگیرید. سپتیک تانک با عمل تصفیه ای که انجام میدهد در وهله ی اول از هدر رفت آب جلوگیری میکند سپس به عمل تصفیه کمک میکند تا از این طریق سیستم فاضلاب کشور با بهترین حالت ممکن کار کند . امروزه استفاده از سپتیک تانک در خانه های مسکونی – ویلا ها – آپارتمان ها – کرخانجات – هتل ها – بیمارستان ها و ... بسیار رایج شده است .مواد اولیه سپتیک تانک از پلی اتیلن PE می باشد که در کشور ما این مواد اولیه تولید می گردد . شرکت های مثل پتروشیمی جم تولید کننده این مواد اولیه می باشد .

طرز ساخت فضای داخل سپتیک تانک

جریان فاضلاب بین مخازن توسط لوله‌های با قطر 10 تا 15 سانتی متر برقرار می‌گردد، ممکن است این امر بوسیله سوراخهایی که در دیواره جداکننده به فاصله 30 تا 40 سانتی متر از سطح آزاد فاضلاب تعبیه می‌شوند انجام گیرد تا مواد شناور از انباره فاضلاب سرریز نشود. فاصله مرکز تا مرکز لوله‌ها و یا سوراخها 30 سانتی متر در نظر می‌گیرند.

به منظور خروج گازهای ایجاد شده از تجزیه فاضلاب در فضای سپتیک تانک ، از لوله‌ای به قطر 10 سانتی متر استفاده می‌شود. برای جلوگیری از ایجاد مزاحمت توسط بو ارتفاع لوله تهویه را حداقل 1.5 متر بالاتر از ارتفاع بالاترین ساختمان در نظر می‌گیرند. همچنین برای جلوگیری از ورود و یا افتادن جانوران و پرندگان به لوله تهویه دو کار صورت می‌گیرد: یا در انتهای آن توری نصب می‌کنند و یا با نصب زانوی 90 درجه امتداد دهانه خروجی لوله تهویه را به طرف زمین بر می‌گردانند. برای بازدید، تمیز کاری و تعمیر کردن سپتیک تانک ، تعبیه دریچه آدم رو ضروری است.

به منظور جلوگیری از حرکت اغتشاشی فاضلاب ورودی که ممکن است موجب خروج کف ناشی از عمل تجزیه فاضلاب گردد از مانع استفاده می‌کنند. این مانع ممکن است با نصب سه راهی و تغییر جهت دادن لوله ورودی داخل سپتیک تانک از حالت افقی به عمودی عملی گردد. معمولاٌ انتهای لوله ورودی را حدود 30 سانتی متر و انتهای لوله خروجی فاضلاب را 45 سانتی متر پایین‌تر از سطح آزاد فاضلاب نصب می‌کنند.

در حال حاضر حداکثر جمعیتی که می‌توان فاضلاب حاصل از فعالیت انها را با سپتیک تانک تصفیه نمود 300 تا 400 نفر توصیه شده است. با نصب دیواره در داخل فضای سپتیک تانک حجم آن را به دو قسمت تقسیم می‌کنند، بطوریکه حجم فضای مربوط به ورود فاضلاب دو برابر حجم فضای قسمت خروجی باشد.

سپتیک تانک عموما جهت تصفیه و ته نشینی اولیه فاضلاب به کار برده می شود. پساب حاصل از تصفیه سپتیک تانک عموما جهت تخلیه به آبهای سطحی و یا آبیاری محدود گیاهان استفاده می شود.

برای نصب سپتیک تانک به صورت دفنی باید نکاتی را رعایت کنیم:

– باید عمق نصب به اندازه ای باشد تا فاضلاب به صورت ثقلی به آن وارد شود.

– باید از چاه های آب و ساختمان ها حداقل فاصله ممکن را داشته باشد.

– محل نصب سپتیک تانک باید زیرسازی و رگلاژ شود و شیب زیر آن صفر باشد.

– خروجی پساب سپتیک تانک به هیچ وجه نباید برای آبیاری سبزیجات و کشاورزی استفاده شود.

– هنگام نصب باید یک متر از ارتفاع و نیم متر از هر دیواره بیشتر حفر گردد.

– بعد از جاگذاری سپتیک تانک باید خاک باقی مانده را الک کنیم و اطراف سپتیک تانک را با آن پر کنیم.

– معمولا از فونداسیون با ضخامت ۲۰ سانتی متر و به صورت آرماتور بندی شده استفاده می شود.

ارتباط بین بخش اول و دوم سپتیک تانک به نوعی میباشد که امکان عبور مواد ته نشین شده و چربی های شناور شده از قسمت اول سپتیک تانک به قسمت دوم بدون انجام یافتن تصفیه امکان پذیر نمیباشد و در نهایت پساب تصفیه شده از طریق یک لوله خروجی از سپتیک تانک خارج میگردد .

عملکرد مخزن سپتیک تانک بدین گونه صورت میپذیرد که فاضلاب توسط لوله های کار گذاشته شده به درون مخزن سپتیک تانک هدایت میگردند و پس از ورود به مخزن سپتیک تانک به علت کاهش سرعت جریان بخشی از مواد معلق و مواد سنگین آن ته نشین گردیده و بصورت لجن در کف مخزن قرار میگیرد

سپتیک تانک جهت جمع آوری و نگهداری فاضلاب به مدت کوتاه و برای رقیق کرد فاضلاب کاربرد دارد و بعنوان واحد پیش تصفیه، در تصفیه خانه های بهداشتی انسانی و شهری کاربرد دارد.

طراحی سپتیک تانک

طراحی سپتیک تانک برای اولین بار در سال 1876 در آمریکا انجام شد ، اگرچه این اختراع در سال 1881 در فرانسه به ثبت رسید . با مجهز نمودن سپتیک تانک به تنظیم کننده های جریان (Baffle) در سال 1905 بر کارایی این نوع سازه افزوده شد. در قرن حاضر پس از سال 1920 سپتیک تانکها به طور گسترده ای در سطح جامعه مورد استفاده قرار گرفته اند. پس از جنگ جهانی دوم، سپتیک تانکها در مناطق مسکونی فاقد سیستم فاضالب مورد توجه قرار گرفت.

طراحی مناسب در استفاده از سپتیک تانک بسیار حائز اهمیت است . سپتیک تانکها به منظور تصفیه حجم و نوع فاضلابی که وارد آن میشود و متناسب با شرایط محلی طراحی میشوند. باید توجه داشت که سیستم بیش از اندازه بارگذاری نشود . مواد شیمیایی خطرناک و چربی زیاد نمیتواند در سپتیک تانک ته نشین شود. چربی های آشپزخانه باید در سطل زباله و نه در سپتیک تانک تخلیه شود . صرفه جویی در مصرف آب ، بر عمر این سیستم میافزاید .

در طراحی سپتیک تانک که ساده ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی است ، تصفیه مکانیکی یعنی ته نشینی و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بی هوازی همزمان در آن انجام می گیرد .

در طراحی ، سپتیک تانک بعنوان انباره سرپوشیده ای که از بتن آرمه ، فایبرگلاس و یا پلی اتیلن ساخته شده در نظر گرفته می شود که فاضلاب پس از ورود به انباره بخش اول و بعلت کاهش سرعت جریان آن ، قسمتی از مواد معلق خود را بصورت ته نشینی از دست می دهد و از سوی دیگر انباره بیرون می رود . طراحی به گونه ایست که مواد ته نشین شده بصورت لجن در کف انباره با کمک باکتریهای بی هوازی هضم می شود. از این فرایند غیرهوازی در تصفیه فاضلاب می توان بدون استفاده از تکنولوژی پیچیده و پرهزینه روش های معمول ، و با یک طراحی حساب شده تصفیه فاضلاب را با هزینه بسیار کمتر و به نحو مطلوبتری به انجام رساند . در این روش در صورتی که به فاضلاب اکسیژن نرسد ، باکتری ها پس از مدت کوتاهی از فعالیت ، رشد و نمو خود را از دست داده و در عوض باکتری های بی هوازی فعالیت خود را شروع می کنند . کار این باکتری ها براین اساس است که اکسیژن مورد نیاز خود را از تجزیه مواد آلی و معدنی موجود در فاضلاب بدست می آورند و به عبارت دیگر این باکتری ها برخلاف باکتری های هوازی ، مواد نامبرده را احیاء می کنند .

با طراحی و نصب صحیح سپتیک تانک ها، میتوان عمر مفید سیستم را برای سالها تضمین نمود. بررسی های سالانه برای اندازه گیری عمق لجن به منظور جلوگیری از انسداد تانک ، ناشی از پر شدن مواد جامد ، مطلوب است.

– میزان چربی های آشپزخانه و زباله که با ورود به فاضالب وارد سپتیک تانک میشود را باید کاهش داد .

– مصرف بهینه آب، مقدار جریان ورودی و اشباع ناحیه زهکشی را کاهش خواهد داد.

– برای حفاظت از آب های زیر زمینی، در بسیاری از موارد اندازه سپتیک تانک را افزایش میدهند، این امر سبب کاهش تراکم سپتیک تانک خواهد شد.

– در نهایت، طراحی سپتیک تانک ، ممکن است تحت محدودیتهای دیگر در ناحیه تخلیه به آب های زیر زمینی در مناطق مختلف باشد.

اجزاء تشکیل دهنده سپتیک تانک

1 – مخزن ابتدایی : مخزنی است که بالاترین حجم سپتیک تانک را در بر گرفته و در برخی موارد متناسب با در خواست مشتری انجام میگیرد و این مخزن به دو قسمت نا مساوی جهت افزایش بازدهی سپتیک تقسیم میگردد.

2 – بافل جدا کننده : مخزن سپتیک تانک را به دو قسمت نا مساوی تقسیم مینماید و این دیواره باعث جلو گیری از ورود لجن و چربی ها و روغن به مخزن دوم میگردد .

3 – مخزن زلال سازی : این مخزن تا 35% از حجم سپتیک را شامل میشود که در آن پساب بدون مواد قابل ته نشین جمع میگردد

4 – ونت یا سیستم خروج گاز : جهت خروج گازهای ایجاد شده در داخل سپتیک که در اثر تجزیه فاضلاب در داخل سپتیک تانک ایجاد گردیده .

کاربرد سپتیک تانک

باورود فاضلاب از لوله ورودی به مخزن ابتدایی که شامل حجم بیشتر سپتیک تانک میباشد مواد معلق و قابل ته نشینی به نسبت وزن خود به سمت پایین حرکت کرده و در کف مخزن جمع میگردند که به دلیل انجام فرایند بیولوژیکی و تجزیه و مصرف مواد آلی توسط میکرو ارگانیسم ها و همچنین تولید بیو گاز حجم این مواد به مرور زمان کاهش می یابد . روغن و چربی ها به دلیل وزن کمتر بر روی آب شناور میمانند .سپتیک تانک ها انواع مختلفی دارند که از مهم ترین و پرکاربرد ترین و بهترین نوع آنها می توان به جنس پلی اتیلن اشاره کرد .

تقریبا در تمام دنیا از سپتیک تانک پلی اتیلن استفاده میشود مگر در کشور هایی که مواد اولیه پلی اتیلن بسیار گران می باشد در این جاها از سپتیک تانک فایبرگلاس و یا بتنی استفاده میکنند.سپتیک تانک به دلیل کیفیت ساخت و ماندگاری بسیار زیاد (بالای 100 سال) و همچنین مقاومت در برابر شرایط جوی از فروش بسیار بالایی برخوردار است.

قیمت سپتیک تانک

در رابطه با قیمت سپتیک تانک باید گفت که با توجه به نوسانات بازار بیان کردن یک قیمت برای سپتیک تانک میسر نمی باشد اما برای اینکه با نسبت های قیمتی آشنا شوید می توان گفت که از 5 میلیون تومان تا 50 میلیون تومان قیمت دارد.